Kairuan (Kairouan), 57 km na zachód od
Sousse, jest jednym z siedmiu świętych miast islamu. Jego meczet to
najstarsza świątynia w północnej Afryce, a medyna, tonąca w błękicie, bieli i zieleni, przywołuje obraz życia prowadzonego przed wiekami.
Co warto wiedzieć
Kairuan to najbardziej
konserwatywne miasto
Tunezji, choć od zawsze był miastem podróżników, przyjeżdżających tu z wyprawami kupieckimi lub z pielgrzymkami, dlatego mieszkańcy przez wieki uczyli się akceptować przybyszów z zamorskich krajów.
Współcześnie reprezentuje fundamentalne tunezyjskie wartości - jest na wskroś islamski, głęboko zakorzeniony w tradycji, a zarazem przystosowany do komercyjnych wymogów dzisiejszego świata. Koniecznie trzeba go zobaczyć - czy podczas jednodniowej wycieczki, czy kilkudniowego pobytu.
Medyna
To cudowne miejsce nie ma sobie równych w całej Tunezji - podczas wędrówki można podziwiać bogactwo zabytków religijnych sąsiadujących z chylącymi się ku upadkowi, lecz ciągle eleganckimi domami kupców, rozpadającymi się zadaszonymi sukami i sklepami z dywanami.
Najstarsza spośród licznych bram,
Bab el-Khoukha z 1706 r., chlubi się wspartym na kolumnach łukiem w kształcie podkowy.
Wielki Meczet
Najświętsze miejsce islamu w północnej Afryce, Wielki Meczet, wznosi się w północno-wschodnim rogu medyny. Zwany również Meczetem Sidi Okba, od imienia fundatora i założyciela Kairuanu, powstał w 670 r. Niestety, pierwotna budowla została całkowicie zniszczona. Obecna świątynia to dzieło Aghlabidów (IX w.).
Typowe dla okresu aghlabidzkiego surowe elewacje i mury z przyporami sprawiają, że
Wielki Meczet z zewnątrz przypomina fort. Wrażenie pryska po wejściu na dziedziniec, wyłożony marmurową posadzką i otoczony arkadami oraz kolumnadami. Dzięki nachyleniu posadzki woda deszczowa spływa do misternie zdobionego otworu pośrodku dziedzińca, a potem do cystern z IX w. Dekoracje pełnią również funkcję filtra. Na dziedzińcu stoi kilka studni - na ich marmurowych krawędziach można zauważyć wyraźne rowki, wyżłobione przez liny do wyciągania wody.
Po północno-zachodniej stronie dziedzińca wznosi się
trójkondygnacyjny minaret zbudowany na planie kwadratu. Dolny poziom pochodzi z 728 r. U jego podstawy zachowały się dwie rzymskie płyty z kamienia (jedna do góry nogami) z wyraźnymi łacińskimi napisami.
W
sali modlitewnej, w południowej części dziedzińca, szczególnie interesująca jest rzeźbiona płycina nad ogromnymi, nabijanymi ćwiekami drewnianymi drzwiami z 1829 r. Do sali mają wstęp tylko muzułmanie, ale często drzwi są uchylone i można spojrzeć do wnętrza. Dach meczetu wspiera się na 414 filarach, pochodzących z rzymskich miast na terenie Afryki, a także Kartaginy i Susy. Na końcu sali, z tyłu mihrabu (nisza modlitewna w ścianie meczetu wskazująca kierunek Mekki), można zobaczyć cenne płyty z IX w., sprowadzone z Bagdadu wraz z drewnem, z którego wykonano minbar (ambona).
Maison du Gouverneur
Wspaniale odrestaurowany XVIII-wieczny budynek rezydencji bejów Kairuanu w medynie stanowi uderzającą przeciwwagę dla surowego stylu Aghlabidów.
Wnętrze jest bogato wykończone drewnem tekowym i cedrowym, marmurowymi kratownicami oraz gipsowymi odlewami. Obłożone kafelkami eleganckie łuki zdobią główny hol, harem i salę przyjęć, w której gubernator podejmował oficjalnych gości.
Meczet Trzech Drzwi
Świątynia (rue de la Mosquée des Trois Portes) powstała w 866 r. z inicjatywy Mohammeda bin Kairoun el-Maafri, świętego z Kordowy. Do środka mogą wchodzić jedynie muzułmanie, ale i tak najciekawsza jest rzeźbiona fasada z wpływami andaluzyjskimi. Nad trzema łukowymi drzwiami meczetu umieszczono trzy kufickie fryzy (na dwóch z nich wymieniono założyciela meczetu) zdobione motywami roślinnymi. Wszystko wieńczy rzeźbiony gzyms. Zdecydowanie warto nieco zboczyć z trasy, aby tu dotrzeć.