Słowenia jest krajem w przeważającej części
górzystym, tylko 10 % powierzchni leży poniżej 300 m n.p.m.
Geograficznie Słowenię można podzielić na sześć regionów. Najwyższy z nich obejmuje
Alpy Julijskie, z najwyższym szczytem Słowenii - Triglavem, 2862 m, oraz Kamnicko-Savinjskie Karavanki - młode góry powstałe w orogenezie alpejskiej, zbudowane z wapieni, dolomitów i łupków. Na północny i północnym-wschodzie leży masyw Pohorje. Na przedpolu Alp wyróżnia się
obszar subalpejski z pasmami Idrija, Cerkno, Škofja Loka i Posavje.
Wapienny płaskowyż krasowy położony jest pomiędzy Lublaną i granicą z Włochami. Znajdują się tu interesujące formy krasowe:
polja - charakterystyczne kotliny o płaskim dnie, jeziora krasowe, podziemne rzeki i jaskinie. Wśród jaskiń najbardziej znane są
Postojna i
Škocjan.
Niziny stanowią tylko 10% powierzchni kraju. Jest to głównie
Nizina Panońska rozciągająca się na wschodzie i północnym wschodzie. Słowenia ma bardzo ograniczony dostęp do Adriatyku bo tylko na długości 47 kilometrów.
Największe rzeki Słowenii to
Sawa, która wypływa z okolic jeziora Bohinj oraz Drawa, biorąca początek w Austrii, wpadające do Dunaju. Sawa jest także główną rzeczną arterią komunikacyjną Słowenii. Pozostałe większe rzeki leżą w zlewisku Adriatyku. Są to
Soča na zachodzie,
Mura na północnym-wschodzie oraz
Kupa częściowo wyznaczająca granicę z Chorwacją. Największe jeziora Słowenii to
Cerknica, będące jeziorem okresowym, wysychającym w najbardziej suchych okresach oraz Bohinj.
Słowenia leży w strefie klimatów umiarkowanych z czterema porami roku. Jednak ukształtowanie powierzchni terenu sprawia, że można wyróżnić trzy strefy klimatyczne. W obszarach górskich w północno-zachodniej części kraju przeważa
klimat alpejski z wyraźnymi wpływami cyrkulacji znad Atlantyku. Latem w dolinach panują temperatury umiarkowane, zimy są chłodne. Szczególnie zimą często tworzą się inwersje temperatury, a w dolinach i kotlinach górskich powstają zastoiska zimnego powietrza, będące przyczyną znacznych spadków temperatury.
Wschodnia część Słowenii charakteryzuje się
klimatem kontynentalnym z gorącymi latami i mroźnymi zimami. Najwyższą średnią temperaturę roczną notuje się na wybrzeżu Adriatyku i w znacznej części Primorskiej aż do doliny Sočy. Panuje tu
klimat śródziemnomorski z ciepłą, słoneczną porą ciepłą i łagodnymi zimami. Temperatura obniża się znacznie, nieraz na dłuższy czas kiedy wieje Bora, zimny wiatr spływający ze stoków górskich.
Maksimum opadowe w całym kraju przypada na wiosnę - maj i czerwiec oraz jesień - październik i listopad. Najzimniejszym miesiącem jest
styczeń a najcieplejszym
lipiec. Średnia temperatura Lublany wynosi 10 0 C.
Lasy zajmują ponad 50% powierzchni Słowenii, co sprawia, że jest to jeden z najbardziej zielonych krajów w Europie. Przeważają tu
lasy bukowe i bukowo-jodłowe. Ten niewielki kraj stanowi siedlisko dla 2900 gatunków roślin, z których wiele jest gatunkami endemicznymi, szczególnie te występujących na terenie
Triglawskiego Parku Narodowego.
Fauna reprezentowana jest przez gatunki popularne w całej Europie takie jak
jeleń, dzik, kozica, niedźwiedź, ryś oraz rzadsze -
jeż górski, żółw błotny, skarabeusz. Żyje tu także ponad 330 gatunków ptaków.
Triglawski Park Narodowy, założony w 1924 roku jest obecnie jedynym parkiem narodowym Słowenii, który na obszarze 84 800 ha ochrania przyrodę alpejską. Obejmuje on niemal cały obszar Alp Julijskich leżących na terenie Słowenii.
Punktem centralnym jest góra
Triglav. W Słowenii istnieje także ponad dwadzieścia parków regionalnych. Prawdopodobnie w najbliższym czasie cztery z nich staną się nowymi parkami narodowymi. Mają one ochraniać przyrodę w Alpach Kamnickich, masywie Pohorie, w rejonie Kočevie-Kupa oraz w obszarach krasowych.