Lizbona - Przewodnik

Lizbona - informacje podstawowe: Liczba mieszkańców: 2,5 mln
Numer kierunkowy telefonu: 00351/1
Ważniejsze numery telefonów:
Policja: 112
Pierwsza pomoc: 112
Czas lokalny: Warszawa 12.00, Lizbona 11.00

Komunikacja miejska:
Autobusy: docierają niemalże wszędzie, nawet do położonych na uboczu atrakcji turystycznych.

Metro: najwygodniejszy sposób dotarcia do oddalonych od centrum turystycznych atrakcji.

Pociąg podmiejski: kursuje wzdłuż zachodniej strony Wybrzeża Lizbońskiego, trasa wiedzie z dworca Cais do Sodre, przez Belem do Estorilu i Cascais; druga linia kolejowa wiedzie z dworca w centrum Rossio do Queluz i Sintry.

Tramwaje: prócz roli komunikacyjnej same w sobie stanowią atrakcję turystyczną, niektóre linie są obsługiwane przez stare tramwaje malowniczo pnące w górę i w dół malowniczymi uliczkami miasta, najwięcej wrażeń dostarcza przejazd tramwajem nr 28 z Largo Martim Moniz do Prazeres, ciekawe są też trasy tramwajów: 12, 15, 18, 25.

Kolejki linowe: 3 i jedna winda zapewniają szybki dojazd do Górnego Miasta

Promy: na brzegach Tagu znajduje się kilka przystani promowych. Z Praca do Comercio promy odpływają w kierunku Cacilhas, Barreiro i Montijo, z Belem kursują promy do Trafaria.

Adres informacji turystycznej: Palacio Foz, Pr.dos Restauradores.

Historia

Według legendy pierwszym założycielem miasta był Odyseusz. Na ciągu wieków rządzili nim Fenicjanie, Grecy, Kartagińczycy, Rzymianie, a także Wizygoci i Maurowie. W 1147 roku Portugalia została podbita przez Krzyżowców, a władzę objął Alfons I Zdobywca - pierwszy król Portugalii. Miasto otrzymało wówczas swoją dzisiejszą nazwę Lisboa, a w 1256 roku uzyskało rangę stolicy państwa portugalskiego.

Wpłynęło to bardzo korzystnie na rozwój miasta. Za panowania Dom Dinisa osuszono zatokę Tagu zwiększając granice miasta i uzyskując nowe tereny pod zabudowę. Ukończono wówczas budowę katedry, a już w 1290 roku założono pierwszy uniwersytet.

Za panowania dynastii Aviz (XV-XVI w.) Portugalia stała się światową potęgą. Był to okres Wielkich Odkryć Geograficznych. Nowe zdobycze terytorialne w Afryce i Indiach przysporzyły państwu ogromnych bogactw. Z Lizbony wypływały okręty na podbój nowych lądów i wracały pełne złota.

Jak na ironię losu, mimo to kraj popadł w tarapaty finansowe. Dzięki temu w 1580 roku opuszczony tron portugalski objął Filip II, król hiszpański, którego rządy doprowadziły do stagnacji w rozwoju kraju.

Niepodległość udało się odzyskać dopiero w 1640 r. przy pomocy Anglii. W XVIII wieku, kiedy to skolonizowana przez Portugalię Brazylia okazała się “kopalnią" złota i diamentów, nastąpił kolejny czas rozkwitu kraju. Te dwa okresy prosperity pozostawiły po sobie niezwykle bogate dziedzictwo kulturowe i historyczne.

1 listopada 1755 roku Lizbonę nawiedziło wielkie trzęsienie ziemi. Spośród 270 tys. mieszkańców śmierć poniosło aż 40 tys. osób. Była to tragedia, która zamknęła pewną epokę w dziejach miasta, jak i całej Portugalii. Miastu nie udało się odzyskać dawnej świetności. Odbudowa kierowana przez markiza de Pombal nadała obecne oblicze Lizbonie, ze skromnymi fasadami kamienic.

W XIX, jak i na początku XX wieku w Lizbonie dochodziło do poważnych zamieszek politycznych, począwszy od zamachu na Karola I aż po rewolucję w 1974 roku. Portugalia zupełnie straciła dawną pozycję mocarstwa, szczególnie po utracie Brazylii.

Wszystkie niepokoje przyczyniły się do zahamowania rozwoju Lizbony. Dzięki temu jednak miasto po dziś dzień zachowało dawny klimat, a przechodząc się uliczkami starówki można mieć wrażenie, że czas się tu zatrzymał.

Obecnie Lizbona stanowi ważne centrum przemysłowe, finansowe, zarządzania i usług. W latach 80. po otrzymaniu dotacji z Unii Europejskiej, rozpoczęto budowę nowych obiektów i odnowę zabytków. W 1994 roku Lizbona była kulturalną stolicą Europy, a 4 lata później odbyła się w mieście światowa wystawa EXPO.


Główne atrakcje

Zwiedzanie Lizbony można zacząć od leżącego na wzgórzach Górnego Miasta i Alfamy. Jest to najstarsza część stolicy, a jej nazwa pochodzi jeszcze z czasów arabskich. Mnóstwo tu uroczych zaułków. Odnaleźć tu można atmosferę średniowiecznego miasta. Wąskie, kręte, strome i często ślepe uliczki nawiązują do zabudowy arabskiej.

Górnym Mieście na uwagę zasługują szczególnie dwa zabytki. Pierwszy z nich katedra Sé Patriarcal. Jest to największa świątynia w mieście. Była wielokrotnie przebudowywana w różnych stylach, ale w ostatnim czasie przywrócono jej pierwotny romański charakter. Do skarbów kościoła należy m.in. słynny relikwiarz św. Wincentego i monstrancja wysadzana w całości kamieniami szlachetnymi.

Wyżej, na wysokości 110 m n.p.m. wznosi się zamek de Săo Jorge. Pierwotnie była to twierdza wzniesiona przez Maurów w XII wieku na fundamentach wizygockich. Następnie przez Królów Katolickich została rozbudowana do rozmiarów rezydencji.

Znacznie niżej, nad wodami Tagu, leży Dolne Miasto - Citade Baixa. Skromne fasady domów pochodzą z czasów odbudowy po trzęsieniu ziemi. W przeciwieństwie do Alfamy ta część miasta jest regularnie rozplanowana z ulicami przecinającymi się pod kątem prostym.

Centrum dzielnicy stanowi przebudowany po 1755 roku plac Praça do Comerçio z konnych posągiem króla Józefa I. W pobliżu placu stoi kościół Igreja da Conceiçăo Velha. Jego główną atrakcją jest wspaniała fasada w stylu manuelińskim.

Dzielnica stanowi dziś właściwe centrum miasta. Na północnym krańcu dzielnicy znajdują się trzy tętniące życiem place: Praça Dom Pedro IV, Praça da Figueira i Praça dos Restauradores od którego bierze początek wspaniała, otoczona drzewami i krzewami ulica Avenida da Liberdade.

Duże różnice wysokości w mieście sprawiły, że było ono miejscem nowatorskich rozwiązań technicznych. Jednym z nich jest winda Elevador de Santa Justa, skonstruowana w 1902 roku przez ucznia Gustawa Eiffla. Winda pokonuje 30 m różnicę wysokości z Citade Baixa do Bairro Alto - dzielnicy z bogactwami epoki kolonialnej. Do dziś w stanie oryginalnym zachowały się tu nieliczne, ale wspaniałe wille szlacheckie. Obecnie są to najdroższe mieszkania w Lizbonie.

W górnej dzielnicy znajduje się niewielki park widokowy Santa Luzia. W parku przy placu Largo das Portas do Sol stoi XVII- wieczny pałac hrabiego Azurara. Obecnie mieści się w nim Muzeum Sztuki Dekoracyjnej. Na wschód od pałacu w dzielnicy Graça, na kopulastym wzgórzu stoi kościół Nossa Senhora da Graça, do którego przybywają liczne pielgrzymki.

Szczególnie interesującą dzielnicą miasta jest Belém, czyli Betlejem. Jako jedyna ocalała ona niezniszczona z wielkiego trzęsienia ziemi, stąd możemy tu oglądać najstarsze i najcenniejsze zabytki miasta. Tutejszy klasztor Hieronimitów - Mosteifo dos Jerónimos jest perłą kunsztownego stylu manuelińskiego. Rozwinął się w okresie późnego gotyku, lecz zawiera w sobie także wiele dekoracyjnych elementów arabskich.

To tu znajdował się port, z którego wypływały okręty odkrywców. W kaplicy ufundowanej przez króla Henryka Żeglarza, poprzedniczce klasztoru, modlili się przed podróżą. Tradycja przypisuje zbudowanie klasztoru jako wotum za pomyślną wyprawę do Indii jaką odbył Vasco da Gama.

Przed klasztorem, nad Tagiem, wnosi się pomnik odkryć geograficznych - przedstawiający pochód odkrywców zapoczątkowany przez Henryka Żeglarza. Nieco dalej stoi biała Torre de Belém - wieża, której zadaniem była obrona portu przed atakiem z morza.


Muzea i galerie

Museu Gulbenkian, Av. De Berna 45- podzielone na dwa tematyczne działy, w pierwszy zgromadzono antyczne dzieła sztuki egipskiej, grecko-rzymskiej, islamskiej i orientalnej, natomiast w drugim dzieła nowożytnych twórców europejskich (Rubens, Rembrandt, van Dyck i innych).

Muzeum Miasta (Museu da Cidade), Campo Grande 245, eksponaty w postaci druków, obrazów i makiet ukazują Lizbonę przed trzęsieniem ziemi.

Muzeum Sztuki Dawnej (Museu Nacional de Arte Antiga), Rua das Janelas Verde, ukazuje dzieła XV i XVI-wiecznych malarzy portugalskich.

Muzeum Powozów (Museu dos Coches), Rua de Belém, urządzone w dawnej stajni ukazuje jedną z największych na świecie kolekcję pojazdów konnych.

Muzeum Sztuki Ceramicznej (Museu Nacional do Azulejo), Rua da Madre de Deus, część muzeum stanowi kościół klasztorny, z pomalowanymi na niebiesko azulejos, można tam podziwiać portugalską i zagraniczną ceramikę architektoniczną.


Zakupy

Typowymi upominkami przywożonymi z Portugalii przez turystów są rzeczy z korka, słomy kukurydzianej i wikliny. Często kupowane są haftowane lub ręcznie tkane obrusy, ceramika, portugalskie koguciki oraz porcelana, kryształy i dywany. Uzupełnieniem upominków może być butelka znakomitego portugalskiego wina porto.

Największe i najciekawsze centra handlowe to dzielnica Chiado z eleganckimi sklepami i eleganckimi sklepami i dobrymi księgarniami oraz dzielnica Baixa ze sklepami oferującymi wyroby tytoniowe.

Ciekawe są także targowiska przy Cais do Sodré. Odbywaj a się na nich liczne i barwne jarmarki. Dużą popularnością cieszy się przede wszystkim targ rybny. Jest to jedno z niewielu miejsc gdzie można zobaczyć varinas - handlarki z Alfamy, oferujące ryby noszone w wielkich koszach na głowie.

Warto wybrać się na zakupy do centrum handlowego Amoreiras. Zaprojektowane przez Tomasa Taveirę stanowi jedną z najbardziej odważnych i najciekawszych budowli w Portugalii. W budynku mieści się 10 kin, 60 kawiarni i restauracji, 370 sklepów i hotel.

Na obrzeżach Alfamy znajduje się największy na świecie pchli targ. Można tu znaleźć prawie wszystko: osobliwe drobiazgi z byłych kolonii afrykańskich, kafelki azulejo, lampki oliwne, stare ryciny przedstawiające Portugalię itp.


Gdzie zjeść

Bota Alta, Trav. Da Queimada 37, tel.213427959- stara restauracja w stylu tawerny, słynąca z ogromnych porcji tradycyjnych dań portugalskich.

Faz Firo, Rua Dom Pedro V96 - piękna, tradycyjnie urządzona restauracja z kabinami, serwuje obfite porcje dorsza, owoce morza i dania dnia.

York House, Rua das Janelas Verdes 47, Lapa, tel.213968143 - tania restauracja serwująca przepyszny makaron, ryby oraz dania wegetariańskie.

Cervoeiro, Rua Vieira Portuenese 66-68 - niewielki i niedrogi lokal oferujący duży wybór ryb z grilla, do których podaje się wino w dzbankach.

Rozrywka

W wielu lokalach Lizbony odbywają się koncerty muzyki na żywo. Oprócz tradycyjnej muzyki fado turyści mają też wiele okazji do zapoznania się z muzyką afrykańską czy też brazylijską. W stolicy mieści się około 30 klubów fado w tym najsłynniejsze Casa de Fado i Adega Tipica. Większość z nich znajduje się w Górnym Mieście i Alfamie.

W wielkich halach i na stadionach organizowane są koncerty gwiazd amerykańskiego i angielskiego rocka oraz występy piosenkarzy brazylijskich. W mieście działa też wiele teatrów i kin. Usytuowane są zarówno w centrum, jak i na obrzeżach miasta.

W kościele św. Rocha w Górnym Mieście, w katedrze, w bazylice da Estrela oraz kościołach św. Wincentego i Męczenników są natomiast organizowane bezpłatne koncerty i recitale.

Warto wybrać się na tourada - walkę byków. Jest to barwne widowisko podczas którego torreador nie zabija byka, a jedynie musi go złapać i unieruchomić na pewien czas. W Lizbonie znajduje się największa arena wybudowana na Campo Pequeno w 1892 roku w stylu neomundejar.

Przez cały rok organizowane są w mieście przeróżne festiwale kulturalne i regionalne. Najbardziej świątecznym miesiącem w Lizbonie jest czerwiec. Wtedy bowiem przypadają: Santos Populares (dzień św. Antoniego) i Festas da Lisboa - impreza podczas której organizowane są darmowe koncerty i wystawy. W lipcu i sierpniu odbywają się Estoril Festival i Sintra Music Festival - występy międzynarodowej sławy zespołów tanecznych. Dla miłośników rzemiosła organizowany jest w lipcu lub sierpniu Feira do Artesanato - jarmark rękodzieła.

Sprawdź oferty na wakacje w Portugalii.