Wilno - Przewodnik
<strong>Informacje podstawowe: </strong><br/><strong>Liczba mieszkańców</strong>: 600 tys.<br/><strong>Polska ambasada</strong>: Smelio g. 20A, 2055 Vilnius<br/>tel. (0-03705) 270 90 01 do 3<br/><strong>Numer kierunkowy telefonu</strong>: 00370/22<br/><strong>Ważniejsze numery telefonu</strong>:<br/><strong>Policja</strong>: 022<br/><strong>Pierwsza pomoc</strong>: 033<br/><strong>Czas lokalny</strong>: Warszawa: 12.00, Wilno: 13.00
Informacje podstawowe:
Liczba mieszkańców: 600 tys.
Polska ambasada: Smelio g. 20A, 2055 Vilnius
tel. (0-03705) 270 90 01 do 3
Numer kierunkowy telefonu: 00370/22
Ważniejsze numery telefonu:
Policja: 022
Pierwsza pomoc: 033
Czas lokalny: Warszawa: 12.00, Wilno: 13.00 Komunikacja miejska:
Tramwaj: dogodny po poruszania się po centrum
Autobus: linie obejmują większość miasta
Adres informacji turystycznej: Pr.Gedymino 51
Historia
Za założyciela miasta uchodzi wielki książę litewski Gedymin. W każdym razie po raz pierwszy nazwa pojawia się w liście owego władcy do papieża z 1323 r. Nowy gród szybko urósł do rangi miasta stołecznego, przejął tę funkcję od pobliskich Trok. W 1387 r. Jagiełło nadał miastu prawa magdeburskie.
Pokonanie zakonu krzyżackiego pod Grunwaldem i unia z Polską zapewniły Wilnu spokój i przyczyniły się wkrótce do znacznego rozwoju. W XVI wieku stolica Litwy pod względem wielkości była porównywalna z Krakowem.
Szczególny rozwój nastąpił za władzy Zygmunta Augusta, który niemal stale rezydował w Wilnie i praktycznie stąd zarządzał Polską. W 1569 r. jezuici założyli w mieście kolegium, które w 1569 r zostało zmienione przez Stefana Batorego w Akademię, zrównaną na prawach z uniwersytetem. Miasto niemal przez cały okres swojego rozwoju miało charakter wielonarodowościowy. Mieszkali tu Polacy, Litwini, Żydzi i Rusini.
W połowie XVII wieku miasto zostało dwukrotnie splądrowane przez wojska moskiewskie. Miary nieszczęść dopełniła wojna północna (1700 - 1721). W 1795, po trzecim rozbiorze Polski miasto weszło w skład Rosji. Zostało przy tym zdegradowane do miasta gubernialnego.
Mimo to w XIX stuleciu Wilno stało się znaczącym ośrodkiem kultury. To tu narodził się polski romantyzm za sprawą Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Wśród wykładowców uniwersytetu był m.in. Joachim Lelewel.
Na przełomie XIX i XX wieku Litwini stanowili zaledwie 2% mieszkańców miasta. Mimo to Wilno stało się ośrodkiem litewskiego ruchu narodowo - kulturalnego. Niemcy, po zajęciu miasta w 1915 r., poparli utworzenie Rady Litewskiej, czyli Taryby dążącej do odzyskania niepodległości przez Litwę.
Po wielokrotnym przechodzeniu miasta z rąk do rąk: polskich, rosyjskich i litewskich miasto w 1920 r. zajął gen. Lucjan Żeligowski. Utworzył na wileńszczyźnie zbojkotowane przez Litwinów samozwańcze państwo Litwa Środkowa, które w 1922 zostało przyłączone do Polski.
Po zajęciu miasta we wrześniu 1939 r. przez Armię Radziecką miasto zostało przekazane Litwie, lecz już w 1940 cała Litwa weszła w skład Związku Radzieckiego. Wilno aż po 1990 r. stało się stolicą Litewskiej Republiki Radzieckiej. W 1945 r. ludność polska została w dużej części przesiedlona na polskie Ziemie Odzyskane. 11 marca 1990 r. w Wilnie została proklamowana niepodległa Republika Litewska, a miasto pozostało jej stolicą.
Główne atrakcje
Wileńska Starówka (Senamiestis) należy do największych zespołów zabytkowych Europy Wschodniej. Miasto formowało się ewolucyjnie do XVI wieku, dziś stanowi plątaninę malowniczych uliczek i zaułków.
Jedną z najważniejszych budowli jest wileńska katedra św. Stanisława. Pierwsza została zbudowana jeszcze przez Jagiełłę na miejscu pogańskiego gaju Perkunasa. Obecna pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku i ma formy klasycystyczne. Najokazalszą kaplica w wnętrzu jest poświęcona patronowi Litwy - św. Kazimierzowi.
Dawna brama miejska przy kościele św. Teresy mieści w sobie najważniejsze sanktuarium Litwy z cudownym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Obraz został uroczyście koronowany w 1927 r. decyzją papieża Piusa II.
Wśród licznych barokowych kościołów miasta szczególnie się wyróżnia kościół św. Piotra i Pawła. Malutki kościół św. Anny to z kolei arcydzieło późnego gotyku. Przed kościołem Bernardynów stoi wykonany w 1984 r. pomnik Mickiewicza.
Nad miastem góruje Góra Zamkowa z okazałą wieżą pozostałą po dawnym Zamku Górnym. Nieco dalej, na Górze Trzykrzyskiej od niepamiętnych czasów stały krzyże upamiętniające zamordowanie franciszkanów za panowania księcia Olgierda. Mimo dwukrotnego niszczenia przez władze rosyjskie a potem radzieckie, zostały odbudowane. Dziś stanowią ważny element panoramy miasta.
Jednym z ważniejszych obiektów Wilna jest Cmentarz na Rossie. Wśród grobów polskich legionistów, przy grobie matki spoczywa serce Piłsudskiego. Na cmentarzy spoczywa wielu innych zasłużonych Polaków, m.in. Joachim Lelewel.
Muzea i galerie
Muzeum Historyczno - Etnograficzne - mieści się w zachowanej części Zamku Dolnego, przy katedrze. Jest najstarszym muzeum wileńskim założonym w 1856 r. przez hrabiego Eustachego Tyszkiewicza. Wśród wielu eksponatów historycznych warto zwróć uwagę na stolik, na którym w 1795 r. ostatni król polski Stanisław August Poniatowski podpisał abdykację.
Muzeum Sztuk Pięknych - mieści się w klasycystycznym ratuszu. Zawiera sporą kolekcję dzieł malarzy polskich jak Ruszczyca i Rustema, najciekawsze są obrazy światowej sławy Mikolajusa Konstantinosa Ciurlanisa.
Muzeum Adama Mickiewicza - mieści się w kamieniczce w zaułku Bernardyńskim, w której mieszkał poeta w roku 1822. To tu przygotowywał do druku Grażynę.
Zakupy
Główną ulicą handlową jest prospekt Gedymina. Znajduje się tu najwięcej sklepów, w których można zaopatrzyć się w litewskie pamiątki. Warto zwrócić uwagę na wyroby rzemiosła artystycznego w tym szczególnie koszule, bluzki i obrusy zdobione tradycyjnym haftem litewskim.
W celu ich zakupów warto też odwiedzić któryś ze stołecznych targów. Centralny mieści się przy ulicy Pilimo, a nieco mniejsze przy Garizna i Kalwarija.
Największe domy towarowe miasta mieszczą się przy Ukmerges 16, a także ¦irmńn÷ 84 (Astra), Kalvarija 168 (žatria) i Antakalnio 61/2 (Ryga).
Gdzie zjeść
Akimirka, Pr.Gedymino 31, tel. 617417 - restauracja przy głównej ulicy miasta, podaje dania kuchni litewskiej
Literat Svetaine, Pr.Gedymino 1, tel. 611889 - popularna kawiarnia w centrum miasta, miejsce spotkań artystów i inteligencji, można tu także dobrze zjeść
Palanga, Vilniaus 10/16, tel. 623551 - restauracja oferujące klasyczne dania kuchni litewskiej
Rozrywka
Wilno znacznie ustępuje innym stolicom europejskim pod względem rozrywki. Nic dziwnego, gdyż nieco ponad dziesięć lat temu dominowała w mieście jeszcze oficjalna kultura. Tutejszy teatr narodowy, opera i filharmonia do tej pory należą do najważniejszych instytucji kulturalnych kraju.
Od pewnego czasu w mieście zaczynają powstawać kluby muzyczne i dyskoteki na wzór zachodni. Większość z nich mieści się w centrum. Nadal jednak więcej tu lokali czynnych w dzień niż w nocy. Miło można spędzić czas w licznych kawiarniach na starówce.
Liczba mieszkańców: 600 tys.
Polska ambasada: Smelio g. 20A, 2055 Vilnius
tel. (0-03705) 270 90 01 do 3
Numer kierunkowy telefonu: 00370/22
Ważniejsze numery telefonu:
Policja: 022
Pierwsza pomoc: 033
Czas lokalny: Warszawa: 12.00, Wilno: 13.00 Komunikacja miejska:
Tramwaj: dogodny po poruszania się po centrum
Autobus: linie obejmują większość miasta
Adres informacji turystycznej: Pr.Gedymino 51
Historia
Za założyciela miasta uchodzi wielki książę litewski Gedymin. W każdym razie po raz pierwszy nazwa pojawia się w liście owego władcy do papieża z 1323 r. Nowy gród szybko urósł do rangi miasta stołecznego, przejął tę funkcję od pobliskich Trok. W 1387 r. Jagiełło nadał miastu prawa magdeburskie.
Pokonanie zakonu krzyżackiego pod Grunwaldem i unia z Polską zapewniły Wilnu spokój i przyczyniły się wkrótce do znacznego rozwoju. W XVI wieku stolica Litwy pod względem wielkości była porównywalna z Krakowem.
Szczególny rozwój nastąpił za władzy Zygmunta Augusta, który niemal stale rezydował w Wilnie i praktycznie stąd zarządzał Polską. W 1569 r. jezuici założyli w mieście kolegium, które w 1569 r zostało zmienione przez Stefana Batorego w Akademię, zrównaną na prawach z uniwersytetem. Miasto niemal przez cały okres swojego rozwoju miało charakter wielonarodowościowy. Mieszkali tu Polacy, Litwini, Żydzi i Rusini.
W połowie XVII wieku miasto zostało dwukrotnie splądrowane przez wojska moskiewskie. Miary nieszczęść dopełniła wojna północna (1700 - 1721). W 1795, po trzecim rozbiorze Polski miasto weszło w skład Rosji. Zostało przy tym zdegradowane do miasta gubernialnego.
Mimo to w XIX stuleciu Wilno stało się znaczącym ośrodkiem kultury. To tu narodził się polski romantyzm za sprawą Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Wśród wykładowców uniwersytetu był m.in. Joachim Lelewel.
Na przełomie XIX i XX wieku Litwini stanowili zaledwie 2% mieszkańców miasta. Mimo to Wilno stało się ośrodkiem litewskiego ruchu narodowo - kulturalnego. Niemcy, po zajęciu miasta w 1915 r., poparli utworzenie Rady Litewskiej, czyli Taryby dążącej do odzyskania niepodległości przez Litwę.
Po wielokrotnym przechodzeniu miasta z rąk do rąk: polskich, rosyjskich i litewskich miasto w 1920 r. zajął gen. Lucjan Żeligowski. Utworzył na wileńszczyźnie zbojkotowane przez Litwinów samozwańcze państwo Litwa Środkowa, które w 1922 zostało przyłączone do Polski.
Po zajęciu miasta we wrześniu 1939 r. przez Armię Radziecką miasto zostało przekazane Litwie, lecz już w 1940 cała Litwa weszła w skład Związku Radzieckiego. Wilno aż po 1990 r. stało się stolicą Litewskiej Republiki Radzieckiej. W 1945 r. ludność polska została w dużej części przesiedlona na polskie Ziemie Odzyskane. 11 marca 1990 r. w Wilnie została proklamowana niepodległa Republika Litewska, a miasto pozostało jej stolicą.
Główne atrakcje
Wileńska Starówka (Senamiestis) należy do największych zespołów zabytkowych Europy Wschodniej. Miasto formowało się ewolucyjnie do XVI wieku, dziś stanowi plątaninę malowniczych uliczek i zaułków.
Jedną z najważniejszych budowli jest wileńska katedra św. Stanisława. Pierwsza została zbudowana jeszcze przez Jagiełłę na miejscu pogańskiego gaju Perkunasa. Obecna pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku i ma formy klasycystyczne. Najokazalszą kaplica w wnętrzu jest poświęcona patronowi Litwy - św. Kazimierzowi.
Dawna brama miejska przy kościele św. Teresy mieści w sobie najważniejsze sanktuarium Litwy z cudownym obrazem Matki Boskiej Ostrobramskiej. Obraz został uroczyście koronowany w 1927 r. decyzją papieża Piusa II.
Wśród licznych barokowych kościołów miasta szczególnie się wyróżnia kościół św. Piotra i Pawła. Malutki kościół św. Anny to z kolei arcydzieło późnego gotyku. Przed kościołem Bernardynów stoi wykonany w 1984 r. pomnik Mickiewicza.
Nad miastem góruje Góra Zamkowa z okazałą wieżą pozostałą po dawnym Zamku Górnym. Nieco dalej, na Górze Trzykrzyskiej od niepamiętnych czasów stały krzyże upamiętniające zamordowanie franciszkanów za panowania księcia Olgierda. Mimo dwukrotnego niszczenia przez władze rosyjskie a potem radzieckie, zostały odbudowane. Dziś stanowią ważny element panoramy miasta.
Jednym z ważniejszych obiektów Wilna jest Cmentarz na Rossie. Wśród grobów polskich legionistów, przy grobie matki spoczywa serce Piłsudskiego. Na cmentarzy spoczywa wielu innych zasłużonych Polaków, m.in. Joachim Lelewel.
Muzea i galerie
Muzeum Historyczno - Etnograficzne - mieści się w zachowanej części Zamku Dolnego, przy katedrze. Jest najstarszym muzeum wileńskim założonym w 1856 r. przez hrabiego Eustachego Tyszkiewicza. Wśród wielu eksponatów historycznych warto zwróć uwagę na stolik, na którym w 1795 r. ostatni król polski Stanisław August Poniatowski podpisał abdykację.
Muzeum Sztuk Pięknych - mieści się w klasycystycznym ratuszu. Zawiera sporą kolekcję dzieł malarzy polskich jak Ruszczyca i Rustema, najciekawsze są obrazy światowej sławy Mikolajusa Konstantinosa Ciurlanisa.
Muzeum Adama Mickiewicza - mieści się w kamieniczce w zaułku Bernardyńskim, w której mieszkał poeta w roku 1822. To tu przygotowywał do druku Grażynę.
Zakupy
Główną ulicą handlową jest prospekt Gedymina. Znajduje się tu najwięcej sklepów, w których można zaopatrzyć się w litewskie pamiątki. Warto zwrócić uwagę na wyroby rzemiosła artystycznego w tym szczególnie koszule, bluzki i obrusy zdobione tradycyjnym haftem litewskim.
W celu ich zakupów warto też odwiedzić któryś ze stołecznych targów. Centralny mieści się przy ulicy Pilimo, a nieco mniejsze przy Garizna i Kalwarija.
Największe domy towarowe miasta mieszczą się przy Ukmerges 16, a także ¦irmńn÷ 84 (Astra), Kalvarija 168 (žatria) i Antakalnio 61/2 (Ryga).
Gdzie zjeść
Akimirka, Pr.Gedymino 31, tel. 617417 - restauracja przy głównej ulicy miasta, podaje dania kuchni litewskiej
Literat Svetaine, Pr.Gedymino 1, tel. 611889 - popularna kawiarnia w centrum miasta, miejsce spotkań artystów i inteligencji, można tu także dobrze zjeść
Palanga, Vilniaus 10/16, tel. 623551 - restauracja oferujące klasyczne dania kuchni litewskiej
Rozrywka
Wilno znacznie ustępuje innym stolicom europejskim pod względem rozrywki. Nic dziwnego, gdyż nieco ponad dziesięć lat temu dominowała w mieście jeszcze oficjalna kultura. Tutejszy teatr narodowy, opera i filharmonia do tej pory należą do najważniejszych instytucji kulturalnych kraju.
Od pewnego czasu w mieście zaczynają powstawać kluby muzyczne i dyskoteki na wzór zachodni. Większość z nich mieści się w centrum. Nadal jednak więcej tu lokali czynnych w dzień niż w nocy. Miło można spędzić czas w licznych kawiarniach na starówce.
Litwa na skróty
Oferty:
Przewodnik - Galeria
1/26