Przed przybyciem Europejczyków na początku XVI w. obszar dzisiejszej Kolumbii zamieszkany był przez
Indian. Żyli oni w niewielkich, izolowanych od siebie grupach, głównie w regionie andyjskim i na wybrzeżach. Poszczególne plemiona wykształciły niezależne od siebie
kultury. Odznaczały się wysokim poziomem rozwoju
rzemiosła artystycznego.
Najstarsze zabytki kultury materialnej pochodzą z V w. p.n.e. Jedna z najwyżej rozwiniętych kultur prekolumbijskich została stworzona przez Indian
Muisca (Chibcha) w III w. n.e. Bogactwo ich cywilizacji przyczyniło się do narodzin legendy o Złotej Krainie,
El Dorado.
Pierwszym
konkwistadorem był przybyły w 1499 r.
Alonso de Ojeda. Od tej pory Kolumbia stała się celem wielu hiszpańskich wypraw rabunkowych. Stopniowo zaczęto także zakładać nowe miasta dla stałych osadników. W 1509 r. założono
San Sebastian de Urate, jedno z pierwszych w Ameryce Południowej miast europejskich.
Pierwsza połowa XVI wieku to podbój wnętrza kraju oraz walki między rywalizującymi hiszpańskimi zdobywcami. W celu ustabilizowania sytuacji ustanowiona została w 1550 r. przez króla Hiszpanii
Królewska Audiencja Nowego Królestwa Granady. Początkowo była podporządkowana Peru. W 1717 r. została ustanowiona
samodzielnym wicekrólestwem. Jego granice obejmowały dzisiejszą Kolumbię, Panamę, Wenezuelę i Ekwador.
Pod koniec XVIII w. niezadowolenie i rozczarowanie hiszpańskimi rządami, doprowadziły do
protestów i
rebelii, które z czasem przerodziły się w zorganizowaną walkę o uzyskanie niepodległości. W 1812 r. na czele walczących stanął
Simon Bolivar, przyszły bohater narodowy. Decydująca bitwa rozegrała się 7 sierpnia 1819 r. w
Boyacá. Jej rocznica do dziś jest obchodzona jako święto narodowe. Kolumbia proklamowała wówczas swą
niepodległość.
Utworzone wówczas zostało nowe państwo -
Wielka Kolumbia, w skład którego weszły obok Kolumbii Wenezuela i Ekwador. Państwo to rozpadło się jednak już w 1829 r. na trzy samodzielne kraje.
Odzyskanie niepodległości nie było równoznaczne z nastaniem pokoju. Wiek XIX to okres licznych
wojen domowych między ścierającymi się ugrupowaniami politycznymi. Wybuchło wówczas także ponad 50 powstań antyrządowych. Najbardziej krwawym konfliktem była
wojna tysiąca dni, zakończona w 1903 r. zwycięstwem konserwatystów. Nastąpiło wówczas także odłączenie się Panamy, stanowiącej dotąd jego integralną część.
Konflikt między liberałami i konserwatystami rozpoczął się na nowo w 1948 r. Kolejna wojna domowa pochłonęła ok. 300 000 ofiar. W celu jej zakończenia dokonano jedynego w dziejach Kolumbii
przewrotu wojskowego. Dokonał go generał
Gustav Rojas Pinillo. Wkrótce utworzono
Front Narodowy. Była to koalicja opozycyjnych partii, z których na przemian miał być wybierany kolejny prezydent.
Tworzenie się coraz liczniejszych oddziałów partyzanckich i grup paramilitarnych staje się obecnie coraz większym zagrożeniem dla bezpieczeństwa państwa. Na coraz większą skalę odbywają się akty przemocy, napady i masakry ludności. Zagrożenie jest tym większe, że większość samozwańczych armii współpracuje z
kartelami narkotykowymi. Wobec nich władza rządowa pozostaje jak dotąd bezsilna. Skorumpowana jest także część władzy. Jedną z większych afer było ostatnio posądzenie prezydenta
Ernesta Sambera o wykorzystanie mafijnych pieniędzy na kampanię wyborczą.
Wewnętrzna sytuacja Kolumbii, przy wzrastającej działalności partyzanckiej i terrorystycznej, a malejącej wiarygodności rządu, jest więc niestabilna. Wszystko niekorzystnie odbija się na jej
gospodarce.
Polskicm akcentem w Kolumbii, było osiedlanie się tu
polscy żołnierze, walczący w armii wyzwoleńczej Bolivara. Do dziś mieszkają tam ich potomkowie.