Historia Bułgarii

Bułgaria to niezwykle ciekawy kraj, który oprócz wakacyjnych miejscowości i plaż, ma do zaoferowania też wiele ciekawych miejsc, będących częścią nie tylko własnej historii, ale także kultury Słowian. Wybierając się na wakacje do Bułgarii, warto poznać ciekawe koleje losu tego niezwykłego kraju.

Kiedy powstała Bułgaria?

Bułgaria jest jednym z najstarszych państw słowiańskich, a jej historia sięga połowy IV tysiąclecia p.n.e. - wtedy rozpoczął się napływ plemion bułgarskich z Azji Południowo-Wschodniej. Pierwszymi mieszkańcami dzisiejszej Bułgarii były plemiona trackie. W V wieku p.n.e. zjednoczyły się one, tworząc Państwo Odrysów. W II wieku uległo ono Rzymianom. Na zdobytych terenach powstała nowa prowincja imperium: Tracja. Po jego rozpadzie przypadła ona Cesarstwu Wschodniorzymskiemu, ze stolicą w Bizancjum.

Słowianie w Bułgarii

Gdy w VI i VII wieku Cesarstwo Bizantyjskie było zajęte walkami z Persją, nic nie mogło powstrzymać napływu na Półwysep Bałkański Słowian i koczowniczych plemion Protobułgarów znad Wołgi. Zaczęli oni stopniowo zasiedlać dzisiejsze tereny Bułgarii i wprowadzać tam swoje tradycje i zwyczaje.

Bułgaria - chrześcijaństwo

Słowianie oraz Protobułgarzy wspólnie założyli w VII wieku pierwsze carstwo Bułgarii pod wodzą chana Asparucha. W 864 r. Borys I przyjął chrzest. Chrystianizacja umożliwiła postęp cywilizacyjny i asymilację Bułgarów ze Słowianami. Za syna Borysa - cara Symeona, piśmiennictwo i kultura słowiańska przeżywały złoty wiek. Carstwo przetrwało do 1018 r., kiedy osłabione wewnętrznie stało się prowincją Bizancjum. Jednakże w roku 1185 bracia Piotr i Iwan Asen podburzyli naród do udanego powstania. Tak powstało drugie carstwo bułgarskie, ze stolicą w Tyrnowie. Za panowania Iwana Asena II (1218-1241) było najsilniejszym państwem Europy południowo - wschodniej.

Wojny domowe w Bułgarii

Kres świetności położyła wojna domowa. Co więcej, kraj spustoszyły najazdy Tatarów. Pod koniec XIV w. Bułgaria rozpadła się na dwa księstwa: Tyrnowskie i Widińskie. Te zostały z łatwością zdobyte przez Turków osmańskich w 1396 r. Tak rozpoczęła się trwająca prawie pięć wieków niewola turecka. Krótką chwilę wytchnienia przyniosła jedynie wyprawa krzyżowa przeciwko Muzułmanom pod wodzą króla polsko - węgierskiego Władysława, nazwanego później Warneńczykiem. Zdrada chrześcijańskich Genueńczyków, którzy swoimi statkami przewieźli wojska tureckie, doprowadziła jednak kraj do klęski. Młody król zginął w decydującym starciu pod Warną w 1444 r. a jego ciała nigdy nie odnaleziono.

Odrodzenie narodowe i niepodległość Bułgarii

W XVIII wieku rozpoczął się okres bułgarskiego odrodzenia narodowego. Stało się to za sprawą mnicha z góry Athos - Paisija, który napisał w 1762 r. "Historię słowiańsko - bułgarską". Książka ta odegrała szczególną rolę w budzeniu świadomości narodowej. W 1877 r. wybuchło zbrojne powstanie. Jego krwawe stłumienie przez Turków wywołało duże oburzenie w całej Europie.

W tym samym roku Rosja wypowiedziała wojnę Turcji. Wzięli w niej udział bułgarscy ochotnicy. Po roku ciężkich walk 3 marca 1878 roku został podpisany w San Stefano traktat, na mocy którego Bułgaria odzyskała niepodległość. Jednak nie wszystkie ziemie wróciły do niezależnego księstwa Bułgarii. Południowa część kraju, jako Rumelia Wschodnia, pozostała przy Turcji. W 1885 r. nastąpiło zjednoczenie Księstwa Bułgarskiego z Rumelią Wschodnią. W ten sposób rozpoczął się okres trzeciego carstwa bułgarskiego, trwającego do 1944 r.

Wojny bałkańskie

W latach 1912 - 14 Bułgaria uczestniczyła w wojnach bałkańskich, rozszerzając swoje terytorium kosztem Turcji. Zdobycze utraciła jednak w wyniku I wojny światowej, w której uczestniczyła po stronie Niemiec. Wówczas to Grecja odebrała jej wybrzeże Morza Egejskiego.

Ludowa Republika Bułgarii

Bułgaria ponownie została sojusznikiem Niemiec w II wojnie światowej. W kraju stacjonowały wojska hitlerowskie. We wrześniu 1944 r. do Bułgarii wkroczyła armia radziecka. Kraj znalazł się w orbicie wpływów Związku Radzieckiego, który dopomógł przejąć władzę miejscowym komunistom pod wodzą Dimitrowa. Przystąpiono do kolektywizacji rolnictwa i przyspieszonej industrializacji. W kilka lat po jego śmierci (1949) władzę przejął Teodor Żiwkow (1954 - 1989). Ten komunistyczny władca zasłynął m.in. z nieudanych starań o przyłączenie Bułgarii do ZSRR.

Demokracja w Bułgarii

Pogarszająca się sytuacja gospodarcza w końcu lat 80 - tych, spowodowała podważenie monopolu władzy komunistycznej. W 1989 r. Żiwkowa zmuszono do rezygnacji z pełnionych funkcji i osadzono w areszcie. Pierwszym prezydentem Bułgarii wyłonionym w wolnych wyborach, został w 1991 r. Mładenow.
 
W 2004 Bułgaria wstąpiła do NATO, a 1 stycznia 2007 stała się członkiem Unii Europejskiej. Obecnie rząd bułgarski czyni starania, by zostać członkiem strefy Schoengen.