Zwyczaje i kultura w Tajlandii – co warto wiedzieć?
Tajlandia, nazywana też "Krainą Uśmiechu", to niezwykły kraj w Azji, słynący ze swojej bogatej historii, wspaniałych krajobrazów – w tym plaż i słynnych wysp Phuket i Krabi oraz tętniących życiem metropolii jak Bangkok, a także jednej z najlepszych kuchni na świecie.
Tajlandia jest także ciekawa pod względem kulturowym. Zamieszkuje ją bowiem wiele grup etnicznych - Tajów, Chińczyków, Malajów oraz miej licznych mniejszości narodowych, przez co w Tajlandii kultywuje się wiele różnorodnych tradycji i obyczajów. Gościnność i niezwykle uprzejma natura Tajów sprawia, że wakacje w „Krainie Uśmiechów” z pewnością na długo zostaną w pamięci, zwłaszcza jeśli poznasz ich kolorową, egzotyczną kulturę!
Kultura i religia Tajów
Kultura Tajlandii jest od wieków związana z buddyzmem. Około 95% tajskiej ludności wyznaje buddyzm (głównie Theravada), co ma ogromny wpływ na codzienne życie Tajów, ich system wartości oraz zachowania społeczne. Niemal na każdym kroku można spotkać tu buddyjskie świątynie, zwane "wat". W Tajlandii są one nie tylko miejscami kultu, ale także ważnymi ośrodkami edukacyjnymi dla mnichów i kulturalnymi dla lokalnych społeczności. Niemal codziennie odbywają się tu ceremonie, świątynie są też otwarte dla wiernych do późnych godzin nocnych.
- Wskazówka: jeśli wybierasz się do buddyjskiej świątyni, weź ze sobą drobne monety na zakup kadzideł i świec. Źle widziane jest przychodzenie do świętego miejsca bez drobnych podarków dla Buddy i innych tajskich świętych.
Kolejnym charakterystycznym elementem tajskiego krajobrazu są także maleńkie kapliczki, zwane "Sala Phra Pum". Co ciekawe, Tajowie umieszczają je niemal wszędzie - przed domami, firmami, restauracjami, a nawet w galeriach handlowych. Według ich wierzeń, w kapliczkach będą mieszkały duchy opiekuńcze, które przynoszą szczęście, zdrowie i dobrobyt. W kapliczkach codziennie składa się także dary w postaci owoców, kwiatów, kadzideł, a nawet słodyczy, napojów czy papierosów i piwa. Tajowie uważają, że duchy podobnie jak ludzie, mają swoje ulubione przyzwyczajenia.
W Tajlandii występują także inne religie, m.in. chrześcijaństwo, islam, hinduizm, animizm czy mało znana religia Sikhów. Islam jest popularniejszy na południu kraj, a chrześcijaństwo występuje głównie w dużych miastach, gdzie mieszkają obcokrajowcy (w Tajlandii zalegalizowano 3 kościoły katolickie). Tajlandia jest krajem tolerancyjnym, gdzie wyznawcy różnych religii żyją w zgodzie i harmonii.
Tajskie zwyczaje i tradycje
Jednym z najważniejszych elementów tajskiej kultury, widocznych w codziennym życiu, jest szacunek wobec rodziny królewskiej, która w Tajlandii jest otoczona powszechnym kultem. Król jest uważany przez Tajów za postać niemal boską, a jego wizerunek można spotkać nie tylko na flagach, monetach, ale także na obrazach w szkołach, zakładach pracy i prywatnych domach. Urodziny władcy są świętem narodowym, gdy w „Krainie Uśmiechu” odbywają się liczne parady, ceremonie, a w domach rodziny zasiadają do uroczystego posiłku ku chwale króla.
- Będąc w Tajlandii, pamiętaj by nigdy nie mówić źle o rodzinie królewskiej – grozi tu za to więzienie. Jeśli upadnie ci banknot, uważaj aby go nie nadepnąć! Znajduje się na nim wizerunek króla, jeśli postawisz na nim buta, za karę zapłacisz grzywnę.
Poza uroczystościami państwowymi w Tajlandii obchodzi się też mnóstwo religijnych świąt i festiwali, a jednym z najbardziej znanych świąt jest Songkran, czyli tajski Nowy Rok. Ze względu na fakt, że w Tajlandii korzysta się z innego kalendarza, niż w np. W Europie, noworoczne obchody przypadają tu na kwiecień. W tym czasie Tajowie sprzątają dokładnie swoje domy, oczyszczają je dymem z ceremonialnych kadzideł oraz licznie odwiedzają świątynie. W całym kraju odbywają się też tradycyjne ceremonie polewania się wodą, co ma symbolizować oczyszczenie i dawać nowy początek w cyklu życia.
Innym ważnym świętem w Tajlandii jest Loi Krathong, czyli Święto Światła, obchodzone tradycyjnie w listopadzie. W tym czasie Tajowie puszczają na wodę łódki, uplecione z liści bananowca, zwane "krathong", do których wkładają kwiaty, owoce, słodycze, świece i kadzidła. To niezwykle malownicza ceremonia, mająca wyrazić wdzięczność za okazane przez duchy łaski, dlatego planując jesienno-zimowe wakacje w Tajlandii, z pewnością warto będzie ją zobaczyć.
Tradycje religijne w buddyzmie
W Tajlandii celebrowanych jest także wiele świąt, związanych z buddyzmem. Do popularniejszych należą m.in. Magha Puja i Visakha Puja, które upamiętniają kluczowe wydarzenia na ścieżce życia i rozwoju Buddy.
- Magha Puja, którą świętuje się w lutym lub marcu, upamiętnia naukę Buddy, którą wygłosił do 1250 mnichów, którzy przybyli z wielu zakątków kraju, by usłyszeć jego nauki. W dniu tym Tajowie modlą się w świątyniach, przynoszą też dary dla Buddy i organizują wieczorne procesje z lampionami.
- Visakha Puja, czyli Dzień Buddy, przypadające w maju, należy do najważniejszych świąt buddyjskich. Upamiętnia ono bowiem narodziny, oświecenie i śmierć Buddy.
Sport i tajska kuchnia
Miłośnicy sportu, a zwłaszcza dalekowschodnich sztuk walki, z pewnością słyszeli o Muay Thai, czyli tradycyjnym tajskim boskie. Dyscyplina ta jest nie tylko dyscypliną, znaną niemal na całym świecie, ale także ważnym elementem tajskiej kultury. Dla Tajów jest to nie bowiem nie tylko sport, ale także forma duchowego i fizycznego rozwoju, którą można kultywować prze całe życie. W całym kraju istnieje wiele szkół bokserskich, a na całym świecie istnieją liczne ich filie, doskonalące adeptów tej niezwykłej sztuki walki.
Kuchnia tajska to temat na osobny artykuł, bo stanowi ona niezwykle ważny aspekt kultury Tajlandii, ale jest także niezwykle bogata pod kątem tradycji, smaków czy wpływów kulturowych – w tym chińskich czy indyjskich. Jest ona znana i doceniana na całym świecie, a do najpopularniejszych potraw należą:
- Pad Thai, najpopularniejsze tajski danie, przyrządzane z makaronu ryżowego, smażonego z jajkiem, tofu, krewetkami, orzeszkami ziemnymi i warzywami, doprawione aromatycznym sosem tamaryndowym. Pad Thai jest kwintesencją tutejszej kuchni, która doskonale łączy słodkie, kwaśne, słone i pikantne smaki.
- Tom Yum Goong – aromatyczna i pikantna zupa z chilli i krewetkami (czasem też z kurczakiem lub tofu), zakwaszona sokiem ze świeżej limonki. Charatkterystyczny smak potrawa zawdzięcza świeżej trawie cytrynowej i liściom kaffiru, dwóch najczęściej używanych do niej składników.
- Mango Sticky Rice – najpopularniejszy tajski deser, którego podstawą jest ryż gotowany na mleku kokosowym oraz świeże mango, dodawane do całości.
W Tajlandii jedzenie to niezwykle ważny element życia społecznego, a posiłki są okazją do rodzinnych i przyjacielskich spotkań oraz do wspólnego spędzania czasu. Przy stole obowiązują też lokalne zasady – pamiętajmy, że w tradycyjny tajskim domu po jedzenie sięga się wyłącznie prawą ręką, a prawo pierwszeństwa mają zawsze osoby starsze, co jest wyrazem troski o bliskich.
Wydarzenia kulturalne i święta
W Tajlandii odbywa się wiele różnorodnych festiwali i wydarzeń kulturalnych. Jednym z najbardziej widowiskowych jest Święto Fajerwerków, obchodzone hucznie zwłaszcza w miejscowościach Chiang Mai i Pattayi. Podczas tego święta w niebo wystrzeliwane są setki fajerwerków, a na ulicach miast pojawiają się kolorowe parady artystów i tancerzy.
Ciekawy świętem w Tajlandii jest też „Chiński Nowy Rok”, obchodzony przez chińską mniejszość. W tym czasie przez miasta i miejscowości przechodzą barwne korowody oraz odbywają się tradycyjne tańce smoka i lwa, zwierząt, które dominują w chińskiej symbolice.
W tym miejscu warto również wspomnieć o tajskiej muzyce i tańcu, które są bardzo ważne w tutejszej kulturze. Popularny tradycyjny taniec - Ram Thai, jest zwykle wykonywany podczas najważniejszych ceremonii religijnych i świąt. Charakterystyczne ruchy rąk i ciała oraz bogato zdobione, tradycyjne stroje, pozwalają tancerzom „opowiedzieć” historie, inspirowane duchowością i tajską mitologią. Tradycyjną tajską muzykę wykonuje się zwykle na instrumentach takich jak khim, ranat czy pi nai. Charakterystyczny dla Tajów jest także śpiew – wykonywany na wysokich tonacjach i bardzo melodyjny.
Tajlandia to kraj o niepowtarzalnej kulturze, gdzie buddyjskie tradycje i religia oraz codzienne życie łączą się ze sobą, tworząc niepowtarzalny klimat. Wakacje w Tajlandii to zatem wspaniała okazja do wypoczynku w niesamowitych, egzotycznych sceneriach, ale też poznania wspaniałej kultury tego fascynującego kraju.
Podsumowanie
- W Tajlandii dominuje buddyzm (głównie Theravada), a świątynie buddyjskie ("wat") są kluczowym elementem kultury i tamtejszego krajobrazu.
- Kapliczki Sala Phra Pum czyli „domki dla duchów” są częścią tajskiego, codziennego życia, są umieszczane przed domami i firmami, aby przyciągać szczęście i dobrobyt.
- Szacunek do rodziny królewskiej jest niemal obowiązkowy w tajskiej kulturze. Król jest czczony niemal jak bóstwo, a jego wizerunek jest wielbiony przez Tajów na każdym kroku. Pamiętajmy, by nigdy nie mówić źle o królu – w Tajlandii grozi za to więzienie!
- Songkran to tradycyjne święto Nowego Roku, obchodzone w kwietniu z ceremoniami oczyszczania wodą, symbolizującymi nowy początek.
- Loi Krathong (Święto Światła) odbywa się w listopadzie. Tajowie puszczają na wodę krathongi – łódki z liści bananowca z kwiatami i świecami, aby okazać wdzięczność
- Muay Thai to tradycyjny tajski boks, będący istotnym elementem zarówno sportu, jak i duchowego rozwoju Tajów.
- Kuchnia tajska należy do najsłynniejszych na świecie, popularne dania to m.in. Pad Thai (makaron ryżowy z tofu i krewetkami), Tom Yum Goong (pikantna zupa z krewetkami) i Mango Sticky Rice (deser z mlekiem kokosowym).
- Podczas posiłków w Tajlandii obowiązują określone zasady, m.in. pierwszeństwo przy stole mają osoby starsze, a jedzenie podaje się prawą ręką.
- Tradycyjna tajska muzyka i taniec (Ram Thai) są ważnymi elementami wielu ceremonii oraz świąt.
Czy podobał Ci się ten artykuł?
Możesz ten artykuł udostępnić znajomym.