Ciekawostki o Cyprze – czy znacie je wszystkie?

Cypr to jedna z najpiękniejszych wysp Morza Śródziemnego, a zarazem państwo, będące w Unii Europejskiej. Jest to także popularna wakacyjna destynacja – głównie ze względu na piękne plaże, malownicze wybrzeża oraz ciekawą historię, sięgającą czasów starożytnych.

Na wyspie zachowało się wiele wspaniałych zabytków, a doskonała infrastruktura turystyczna pozwala nie tylko na wypoczynek i relaks nad morzem, ale także na poznawanie tego fascynującego miejsca podczas wycieczek pieszych lub samochodowych. Cypr kryje wiele atrakcji i jest jednym z ciekawszych krajów Europy pod względem historycznym czy przyrodniczym. Odkryj najciekawsze fakty na jego temat i zaplanuj cypryjskie wakacje!

Miejsce narodzin bogini Afrodyty

Cypr, jest często nazywany wyspą tej niezwykłej bogini, słynącej z nieprzeciętnej urody, znajduje się tu słynna skała – Petra tou Romiou, czyli Skała Afrodyty. Według starożytnych mitów to właśnie w tym miejscu bogini miłości i piękna wyłoniła się z morskiej piany, co miało symbolizować jej narodziny. Dziś przyciąga ono turystów nie tylko tą niezwykłą legendą, ale też spektakularnymi widokami na wybrzeże - tutejsze formacje skalne zatopione w turkusowych wodach Morza Śródziemnego tworzą spektakularną scenografię do pamiątkowych zdjęć. Warto wybrać się na Petra tou Romiou o zachodzie słońca, gdy promienie słońca odbijają się od skał - to obowiązkowy punkt na mapie Cypru, który pozwala poczuć ducha dawnej, starożytnej historii.

Dwa oblicza Nikozji

Nikozja, czyli stolica Cypru, to unikalne miejscem na mapie Europy, jest bowiem podzielona na dwie części: południową część grecko-cypryjską i północną turecko-cypryjską. Podział ten zaczął obowiązywać w 1974 roku, kiedy to Turcja dokonała inwazji na wyspę w odpowiedzi na zamach stanu, wspomagany przez Grecję. Do dziś w Nikozji widoczne są różnice pomiędzy dwoma częściami miasta – mają one odmienną architekturę, kulturę i atmosferę. Funkcjonują też przejścia graniczne (np. Ledra Street Crossing), umożliwiające swobodne przemieszczanie się między obiema strefami, które dają poczucie istnienia dwóch światów w jednym mieście.

Halloumi – ser, który się nie topi

Halloumi to symbol kulinarnego dziedzictwa Cypru – ten smaczny, półtwardy ser, jest już od wieków wytwarzany tradycyjnymi metodami z dwóch rodzajów mleka: owczego i koziego. Posiada też wyjątkową cechę, docenianą przez smakoszy i kucharzy na całym świecie – wysoką temperaturą topnienia, dzięki czemu idealnie nadaje się do grillowania czy smażenia. Nawet mimo obróbce termicznej, posiada sprężystą konsystencję oraz charakterystyczny delikatny, lekko słony smak. Halloumi to obowiązkowy składnik wielu dań kuchni cypryjskiej i może być serwowanym zarówno jako przystawka czy dodatek do sałatek, ale także jako danie główne. Ten niezwykły ser już w 2021 roku uzyskał status chronionego oznaczenia geograficznego w Unii Europejskiej i zyskał unikatowe znaczenie kulturowe.

Mityczne mozaiki w Pafos

Pafos to starożytne miasto na zachodnim wybrzeżu wyspy, które kryje prawdziwe „perełki” dawnej sztuki – zachowały się tu tradycyjne mozaiki, które zdobiły domostwa w czasach rzymskich. Zostały one odkryte przypadkowo w latach 60. XX wieku i zachwyciły nie tylko archeologów, ale także Cypryjczyków i przybywających tłumnie, by je podziwiać, turystów.  Mozaiki z Pafos ukazują niezwykłe sceny z greckiej mitologii, a ich wykonanie to prawdziwy kunszt sztuki ceramicznej i niezwykłe bogactwo kolorów. Można je podziwiać m.in. w Domu Dionizosa, Domu Tezeusza i Domu Aiona, zostały też wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, jako cenne źródło wiedzy o codziennym życiu starożytnych Cypryjczyków.

Kleftiko – smak Cypru

Kleftiko to kolejny kulinarny symbol Cypru i jedno z najbardziej charakterystycznych dań na wyspie. Jego historia sięga czasów osmańskich, a nazwa pochodzi od greckiego słowa “kleftis”, które oznacza “złodziej”. Niegdyś greccy uciekinierzy, nazywani „kleftami”, piekli jagnięcinę w podziemnych piecach, bowiem dym z ognisk mógłby być zauważony przez wroga. Mięso, wcześniej marynowane w ziołach, było spuszczane na specjalnych linach do wcześniej wykopanego dołu, gdzie znajdowało się palenisko. Dzięki rozżarzonym węglom, potrawa piekła się tak długo, aż zyskała niepowtarzalny smak i aromat, który do dziś jest ceniony przez smakoszy z całego świata.

Varosha - wioska duchów

Ta niezwykła dzielnica Famagusty, zyskała sławę jednego najbardziej luksusowych kurortów na Cyprze – wypoczywały tu światowe gwiazdy filmowe, takie jak Brigitte Bardot czy Elizabeth Taylor. W 1974 roku, gdy doszło do tureckiej inwazji, wielu mieszkańców opuściło to miejsce, pozostawiając swój dobytek na wyspie. Varosha opustoszała, stając się  “miastem duchów”, patrolowanym przez wojsko. Dziś opuszczone budynki, stanowią świadectwo burzliwej historii wyspy i trudnych lat, gdy mieszkańcy pozostawali w konflikcie. I choć pojawiły się plany rewitalizacji Varoshy, teren ten nadal jest miejscem niedostępnym dla turystów, które przypomina o trudnych losach Cypru.

Komandaria – najstarsze wino świata

To słodkie wino deserowe, które zyskało szanowany na całym świecie tytuł najstarszego wina na świecie – jego historia sięga bowiem czasów starożytnych. Sama nazwa pochodzi od Zakonu Rycerzy Świętego Jana, którzy w średniowieczu trafili na Cypr i przejęli tradycję produkowania tego szlachetnego trunku. Wino jest sporządzane z winogron cypryjskich odmian Xynisteri i Mavro – co ważne - suszonych na słońcu. Dzięki tej dawnej metodzie, zyskuje ono charakterystyczny słodki posmak i niezwykle bogaty aromat. Komandaria była popularnym trunkiem europejskich królów i cesarzy, co do dziś jest dumą Cypryjczyków.

Katakumby Agia Solomoni

W sercu miasta Pafos, można zwiedzić jeden z niezwykłych „cudów” architektonicznych. Są to podziemne kaplice wykute w skale, które powstały w czasach wczesnochrześcijańskich. Legenda głosi, że uznana potem za świętą męczennica – Solomoni, schroniła się w tych stronach przed prześladowaniami. W katakumbach gdzie przebywała, panuje według wierzeń uzdrawiająca moc. Przy wejściu do podziemi wyrosło niezwykłe drzewo, na którym według tradycji należy przywiązać fragment materiału – co ma chronić od nieszczęść i chorób. Dziś, katakumby św. Solomoni, są popularnym celem pielgrzymek, które łączy dawną historię, religię i lokalne legendy.  

Festiwal wina i jedzenia w Limassol

Jeśli wybierasz się na Cypr na przełomie sierpnia i września, koniecznie odwiedź miasto Limassol. To w tym czasie europejska stolica wina, bowiem odbywa się tu Festiwal tego szlachetnego trunku, a jego tradycja sięga 1961 roku. Można wówczas degustować najlepsze lokalne wina, w tym słynną Komandarię oraz posmakować specjałów lokalnej kuchni. To prawdziwa gratka dla smakoszy, dlatego warto odwiedzić Limassol w tym terminie – odbywają się w nim także liczne wydarzenia artystyczne - występy zespołów folklorystycznych, koncerty i pokazy tradycyjnego tłoczenia winogron w beczkach. To doskonała okazja, by poznać cypryjską kulturę i spędzić czas w radosnej, wyspiarskiej atmosferze.

Łaźnie, gdzie kąpała się Afrodyta

Podróżując po Cyprze, warto wybrać się na Półwysep Akamas, położony w pobliżu miejscowości Polis. Znajduje się tam słynna grota, gdzie bogini miłości i piękna zażywała kąpieli oraz spotykała się ze swym ukochanym – Adonisem. Łaźnie Afrodyty to nadal niezwykle urokliwe miejsce, otoczone bujną roślinnością, gdzie do dziś biją naturalne źródła z krystalicznie czystą wodą. Grota emanuje tajemniczością i jest popularną atrakcję wśród wielu turystów. Lokalne legendy mówią, że ten kto wykąpie się w tutejszych wodach, zyska długą młodość i zdrowie. Jest to ciekawe miejsce, będące połączeniem mitologii i natury, które z pewnością warto odwiedzić.

Cypr to niesamowita śródziemnomorska wyspa, pełna tajemnic i atrakcji, gdzie dawne mity przeplatają się z nowoczesnością. Wyspa to bogactwo zabytków, ale też zapierających dech w piersiach krajobrazów oraz bogatej tradycji kulinarnej. Odkrywanie Cypru może być fantastyczną przygodą podczas wakacji, dlatego warto odwiedzić ten niezwykły kierunek podczas najbliższego urlopu.  

Podsumowanie:

• Skała Afrodyty (Petra tou Romiou) to legendarne miejsce narodzin bogini miłości i piękna, które zachwyca malowniczymi widokami i mitologiczną aurą.
• Nikozja jest unikalną stolicą podzieloną na grecką i turecką część, oferującą dwa różne światy w jednym mieście z przejściami granicznymi.
• Halloumi, tradycyjny cypryjski ser, słynie z wysokiej temperatury topnienia, idealnej do grillowania i smażenia, będąc kulinarnym symbolem wyspy.
• Mozaiki w Pafos, przedstawiające sceny z mitologii greckiej, to arcydzieła sztuki starożytnej wpisane na listę UNESCO.
• Kleftiko, tradycyjna jagnięcina pieczona w ziołach, jest symbolem cypryjskiej kuchni i historii.
• Varosha, opuszczona dzielnica Famagusty, to „miasto duchów”, przypominające o burzliwej historii wyspy.
• Komandaria, najstarsze słodkie wino świata, produkowane z suszonych winogron, jest symbolem cypryjskiej tradycji winiarskiej.
• Katakumby św. Solomoni to starożytne podziemne kaplice, znane z uzdrawiającej mocy i niezwykłych tradycji pielgrzymkowych.
• Festiwal wina w Limassol to okazja do degustacji lokalnych win i specjałów kuchni podczas folklorystycznych wydarzeń kulturalnych.
• Łaźnie Afrodyty na Półwyspie Akamas to malownicza grota otoczona legendą, gdzie według mitów bogini kąpała się w krystalicznie czystych wodach.