Bombaj

Bombaj to główny ośrodek przemysłowo-handlowy liczący około 10 milionów mieszkańców. Jest to miasto portowe. Jest także głównym ośrodkiem kinematografii, stolicą indyjskiego kina. Jest to fantastyczne żywiołowe miasto, pełne energii, wir chaosu. Miasto zostało wzniesione na siedmiu wyspach, które zamieszkiwało ubogie plemię rybackie Koli. Można tu spotkać wiele kultur jak i styli architektonicznych - to wielki tygiel kulturowy.

Żadne inne miasto w Indiach nie jest tak wymieszane kulturowo jak Bombaj, tutaj każdy zachowuje swoje tradycje, stroje i obyczaje, jest to z pewnością bardzo ciekawe zjawisko antropologiczne. Na ulicach zobaczymy Hindusów, Żydów, Parsów, Chrześcijan, Buddystów, Muzułmanów i Dźinistów. Nie powinno też nikogo zdziwić pojawienie się na ulicach rodowitych Cyganów. Bardzo łatwo ich rozpoznać, a w szczególności kobiety, ponieważ ich szyje, dłonie i kostki opływają złotem. Tutejsi mieszkańcy posługują się własnym językiem jakim jest mowa bombajska - mieszanka hindi i urdu. Jeżeli chodzi o wyznanie to przeważa zdecydowanie hinduizm. To właśnie Bombaj jest największym producentem tkanin bawełnianych i eksporterem surowej bawełny. Niesie to ze sobą duże korzyści, ponieważ zakłady włókiennicze zapewniają tysiące miejsc pracy. A wszystko to dzięki połączeniu bagiennych wysp na przełomie XVII i XVIII wieku.

,,Wrota Indii" i inne atrakcje Bombaju

Najsławniejszy monument miasta Bombaj - Brama Indii - to początek trasy każdego turysty pragnącego zwiedzić miasto. Wzniesiony w formie łuku triumfalnego, by upamiętnić wizytę Króla Jerzego V i Królowej Mary podczas jego koronacji na cesarza Indii w Delhi w 1911 roku. Posiada cztery wieże i zawiłą, rzeźbioną w żółtym bazalcie kratownicę. Dzisiaj widać na łuku wpływy indyjskiej sztuki. Za łukiem znajdują się schody wiodące ku wodzie. To tu można skorzystać z wycieczki po porcie Mumbaj wsiadając do małej łodzi motorowej. Większość ruchu turystycznego skupia się na tych rejonach Bombaju. Obiekt ten jest ulokowany na południowym wybrzeżu miasta. Łuk ma wysokość 26 metrów i wykonany jest ze zbrojonego betonu i żółtego bazaltu. Jest utrzymany w stylu Saraceńskim z elementami sztuki Muzułmańskiej XVI wiecznego Gujaratu. Jedno z najcenniejszych dzieł sztuki i obiektów kraju. Przekraczając łuk pierwsze co rzuca się w oczy to przepiękna zatoka i port, z którego podróżuje się w kierunku wyspy Elephanta. Pierwszy kamień rozpoczynający budowę łuku położył Gubernator Bombaju 31 marca 1913 roku.

Mówi się o podobieństwie łuku triumfalnego w Bombaju z tym we Francji, Arc de Triomphe. Konstrukcja została formalnie ukończona i otwarta w 1924 roku. Mierzy 29 metrów szerokości i 14 wysokości. Zaprojektowana przez szkockiego architekta Georga Wittet'a, który pomagał popularyzować indo-saraceńskie style w architekturze i przeplatał je z gotykiem i elementami sztuki muzułmańskiej. Zaprojektował on również pobliskie muzeum Księcia Walii, Szpital im Króla Edwarda, Instytut Nauk oraz wiele innych obiektów. Ostatni brytyjscy żołnierze opuścili Indie symbolicznie przekraczając ten łuk w lutym 1948 roku. Od tamtej pory stał się on symbolem Bombaju, finansowej stolicy Indii. Pomimo swojej astronomicznej ceny i poświęcenia włożonego w jego konstrukcję, musiano go okroić z deptaku nominalnie mającego wieść do łuku. Nad całością budowy sprawowało piecze Gammon India Limited.

Znajdujący się tuż za Wrotami Indii Hotel Taj Mahal Palace & Tower został wzniesiony w 1903 roku. Jego twórcą był wybitny indyjski przemysłowiec Jamshedji Tata. Pod koniec XIX wieku Tata publicznie ogłosił plany budowy hotelu, gdyż wtedy w Bombaju pozostałe hotele pozostawiały wiele do życzenia. Taj Mahal Palace miał na celu przyciągnąć turystów z całego świata i odświeżyć wizerunek samego miasta. Prace nad budową hotelu ruszyły  w 1898 roku i trwały 5 lat. Od momentu otwarcia hotel Jamshedji Taty w bardzo szybkim tempie stał się liderem wśród bombajskich hoteli. Hotel taj Mahal Palace był także twierdzą Indyjskiego Ruchu Wyzwolenia. W hotelu od momentu powstania gościła światowej sławy śmietanka między innymi: zespół The Beatles, Bill Clinton, Książę Karol, Mick Jagger, Angelina Jolie, David Rockefeller, Barrack Obama oraz wieli innych. Sufity zdobią przepiękne masywne belgijskie żyrandole. Nie brakuje w tym hotelu sztuki plemiennej oraz efektownych krzeseł wykonanych w stylu angielskim. Taj Mahal Palace & Tower jest zbiorowiskiem mnóstwa artystycznych stylów, także tych współczesnych.

Co jeszcze warto zobaczyć w Bombaju i okolicy?

Meczet Haji Ali

Ulokowany na maleńkiej wysepce znajdującej się opodal wybrzeża Worli, Haji Ali Dargah jest elementem miejskiego krajobrazu. Połączone z ziemiami Mahalakshmi długą, prostą drogą, Dargah pozostaje na obrzeżach miasta, poza zasięgiem podczas przypływu. Gdy następuje przypływ poziom wody podnosi się okalając obiekt, który przypomina wówczas małą wyspę. Na uznanie zasługuje trasa spacerowa wiodąca do grobowca gdzie po obu stronach widać morze. Nakręcono tu wiele filmów. Miejsce przesycone jest duchową atmosferą i wrażenie po odwiedzeniu go utrzymuje się przez długi czas. Daragh jest dedykowany Sayed Peer Haji Ali Shah Bukhari. Miejsce spoczynku muzułmańskiego świętego jest świetnym przykładem islamsko-indyjskiej architektury. Stworzono go w 1431 roku. Fundatorem był bogaty muzułmański kupieć Sayed Peer Haji Ali Shah Bukhari. Przed pielgrzymką do Mekki oddał on cały swój majątek. Podróżował po świecie by w końcu na początku roku 1400 osiedlić się właśnie tu.

Podobnie do innych tego typu miejsc i to ma własną legendę. Mówi ona o świętym, który ujrzał biedną płaczącą kobietę na skraju drogi, dzierżącą w dłoni naczynie. Bała się powrotu do domu w obawie przed złym mężem, który zabiłby ją za to, że przypadkowo rozlała drogi, pachnący olejek. Poprosił ją by zaprowadziła go w miejsce gdzie zdarzył się wypadek, przyłożył palec do ziemi a olej z niej wytrysnął wprost do naczynia szczęśliwej kobiety, która pewnym krokiem wróciła do domu. Hali Ali wkrótce po tym incydencie miał zły sen, w którym uświadomił sobie że tym czynem skrzywdził matkę ziemię. Wkrótce po tym zachorował i umarł. Przed śmiercią zdążył poprosić zwolenników by zanieśli jego trumnę nad może Arabskie. Druga z legend głosi o śmierci Haji Ali podczas pielgrzymki do Mekki. Trumna z jego zwłokami zgodnie z legendą w cudowny sposób przydryfowała do brzegu Daragh. Wejście do kompleksu zdobione jest rzeźbieniami. Za nim marmurowy dziedziniec, miejsce głównych modlitw. Krypta wewnątrz przykryta czerwonym i zielonym chaddarem. Główna hala posiada pilary zdobione wspaniałą sztuką z wykorzystaniem luster w różnych kolorach. Kalejdoskopowy efekt idzie w parze z arabskimi wzorami symbolizującymi 99 imion Allaha.

Fontanna Flory

Znana jako "Flora Fountain" to przepiękna rzeźbiona w kamieniu fontanna znajdująca się w południowej części miasta Bombaj, a mianowicie w bombajskiej dzielnicy biznesu Fort. Została ona wzniesiona w 1864 roku przez indyjskie Towarzystwo Rolno-Ogrodnicze, ku czci gubernatora Bartle Frere, za wszystkie zasługi jakie Bombaj mu zawdzięcza. Architektem tejże fontanny był R. Norman Shaw, który inspirował się rzymską boginią kwiatów Florą. Była ona bowiem dla architekta usposobieniem dobrobytu i obfitości. Koszt jej budowy wyniósł ponad 47 tysięcy Rupi indyjskich. Kamień pokryto białą farbą olejną, co daje wrażenia jakby miała narzucony na siebie biały płaszcz. Spacer wokół fontanny to ogromna ulga dla turystów i ich zmęczonych ciał. Jest to więc idealne miejsce na orzeźwiający odpoczynek, dzięki tryskającym strumyczkom wody. Fontanna Flory znalazła się na Światowej Liście Dziedzictwa UNESCO, dzięki swemu ponadczasowemu pięknu.

Wiszące Ogrody

W Indiach bardziej znane jako Perozeshah Mehta Gardens. W Bombaju jak i na całym subkontynencie indyjskim istnieje całe mnóstwo parków i ogrodów. Zostały one stworzone nie tylko ze względów estetycznych dla miasta, ale także po to aby sami mieszkańcy mieli szansę na przetrwanie. Spędzanie wolnego czasu w takim ogrodzie to ucieczka od zatłoczonego miasta i unoszących się w powietrzu oparów spalin. W tym miejscu można w spokoju odpocząć oraz powdychać świeże powietrze, co okazuje się być bardzo rzadkim zjawiskiem w miastach metropoliach. Wiszące Ogrody to bardzo urokliwe miejsce. Jest to pierwszy ogród jaki powstał w Bombaju. Został zbudowany już w drugiej połowie XIX wieku, a dokładnie prace nad budową rozpoczęto w 1880 roku. Wiszące Ogrody usytuowane są na wzgórzach Malabar, zbudowane na trzech ogromnych zbiornikach wodnych, które są w stanie pomieścić ponad 30 milionów litrów wody. Zostały one skonstruowane tak aby zapobiegać zanieczyszczeniom wody, dlatego też woda w tych zbiornikach jest pompowana do specjalnej oczyszczalni po czym zostaje rozprowadzana do miasta i nadaje się do picia. Wiszące Ogrody słynne są ze swojej wszechobecnej bujnej zieleni, która tworzy przepiękny płaszcz ogrodu. Ogród pokryty jest także żywopłotami, których kształty przybierają zwierzęcą formę dzięki czasochłonnej pracy ogrodników. Ze wzgórza można podziwiać każdego dnia panoramę miasta, oraz zapierające dech w piersiach wschody i zachody słońca.

Dworzec Kolejowy Chhatrapati Shivaji Terminus

Mówi się, że Dworzec Kolejowy Chhatrapati Shivaji Terminus został wzniesiony na miejscu dawnej świątyni, która w całości poświęcona była Hinduskiej bogini Mumba Dewi. Świątynie została zniszczona w 1317 roku przez Kutb-uda Din Kahaladźiego. Do ostatecznego i zarazem całkowitego zniszczenia po odbudowie świątyni, przyczynili się Portugalczycy w 1660 roku. Dworzec budowany był przez 10 lat. Pracę nad budową rozpoczęto w 1878 roku, a ukończono w 1888 roku. Wiktoriański-neogotycki dworzec jest projektem Fridericka Williama Stevensa. Stacja kolejowa została oficjalnie otworzona 1 stycznia 1882 roku, wtedy jeszcze stacja i dworzec nosiły nazwę Victoria Terminus, na cześć brytyjskiej królowej. Jednak sam budynek dworca otworzono 6 lat później. Budowla swoim wyglądem przypomina katedrę jak i Londyński dworzec St Pancras. Architekt nie kierował się tylko stylem neogotyckim. Czerpał on także inspiracje podczas budowy, z miejscowych tradycji architektonicznych. Dlatego też mimo wyglądu przypominającego katedrę i Londyński dworzec, ta budowla dzięki doskonałemu rozplanowaniu i rozmieszczeniu pomieszczeń daje efekt typowego Hinduskiego pałacu. Tutejsza ludność pomagająca przy budowie jak i studenci studiów artystycznych mieli swój udział w powstaniu wieli detali zdobiących dworzec.

Taki wygląd zawdzięcza się także całej serii proporcjonalnych, starannie i delikatnie zdobionych łuków. Na wierzchołku Chhatrapati Shivaji Terminus umieszczona jest kamienna postać. Symbolizuje ona Postęp rozwoju techniki w budownictwie. Dowodem na to są atrybuty trzymane w ręku posagu – lokomotywa i koło. Imponujący wygląd zewnętrzny dworca to nie wszystko. Równie zachwycające jest jego wnętrze, gdzie znajduje się mnóstwo przepięknych zdobień. Każdy ozdobny detal, chociażby ten najmniejszy wykorzystany do ozdoby dworca, świadczy o czymś konkretnym. Pozostałościami po osobistościach imperium Brytyjskiego są umieszczone kamienne medaliony, które można dostrzec w zewnętrznej fasadzie. Znajduje się tutaj o wiele więcej symboli takich jak np. posągi lwów, które symbolizują cesarstwo, czy też posąg tygrysa, który jak wiadomo jest symbolem Indii – usytuowane są one tuż przy szczycie słupów przy bramie wejściowej. Obecna nazwa dworca została przemianowana w 1996 roku, ku czci założyciela XVII wiecznego stanu Maharasztra, w którym znajduje się miejscowość Bombaj. Takie postępowanie związane było z indyjską polityką zmian nazw kojarzących się kolonialną przeszłością w Indiach. Dziewięć peronów, co daje nam aż łącznie 16 torów- tyle mieści w sobie przeszklona hala dworca. Dawne Victoria Terminus obsługuje linie miejskie, linie dalekobieżne, które prowadzą do wszystkich regionów subkontynentu Indyjskiego.

Podstawe zwroty w języku hindi

kripajaa aap ek foto le saktaa heen? - Przepraszam, czy może nam Pan/Pani zrobić zdjęcie?

kripajaa śooćdhar kahaan hee? - Przepraszam, gdzie jest toaleta?

m?f k?jiye - Przepraszam

mai nah? samjha - Nie rozumiem

meen … me rahtaa huum - Mieszkam w …

meen … saal ka huum - Mam … lat

meen poliś huum - jestem Polką

mehrb?n? karke - Proszę

mera n?m ... hai - Nazywam się …

mujhe roga hai - Źle się czuję

nah? - Nie

Namaste - Dzień dobry, Do widzenia