Beskidy Kysuckie zaskakują wielkimi atrakcjami

Jedyny w Europie pociąg wspinający się zygzakiem pod górę, największa słowacka drewniana rzeźba z zegarem astronomicznym, skansen, który rozpoznacie na wielu filmach, naturalnej wielkości mamut, podróż przez ludzką głowę – takie atrakcje znajdziecie w słowackich Beskidach Kysuckich, tuż za naszą południową granicą.

To unikat na europejską skalę. Zamiast okrążać wzgórze, pociąg jedzie to w lewo, to w prawo, ale cały czas wspina się na szczyt. Dojeżdża do zwrotnicy, po czym lokomotywa zamiast ciągnąć wagony, pcha je pod górę. W taki zmyślny sposób poradzono sobie z faktem, że w tym trudnym górskim terenie wybudowanie pętli było po prostu niemożliwe.

Tak właśnie działa Historyczna Leśna Kolej Trawersowa Vychylovka w słowackich Kysucach– to jest oficjalna nazwa - niczym o ścieżce węża wspina się ponad 200 metrów na odcinku zaledwie 1.5 km.

Do lat 70. XX wieku Stara Kysucko-Orawska Kolej, bo łączyła te dwie, oddalone od siebie o ponad 100 km miejscowości, służyła do transportu drzewa wyciętego w okolicznych lasach , do dzisiaj zachował się tylko 11 km odcinek, będący od 1991 roku zabytkiem słowackiej kultury narodowej.

Filmowy skansen

W trakcie kolejowej wspinaczki mijamy drewniane domki rozproszone po dolinie, magiczny młyn wodny czy kapliczki. Kolejka trawersowa to integralny fragment Muzeum Wsi Kysuckiej  – Skansen Vychylovka. Niektóre domy ludowe w skansenie pochodzą z zatopionych wsi podczas budowy zbiornika wodnego Stará Bystrica.

W tym miejscu starano się odtworzyć ducha i tryb życia za dawnych sielskich lat w regionie Kysuce. Są dwa młyny, murowana kapliczka i cholwarki, czyli sezonowe osiedla, które służyły w przeszłości pasterzom, ze stajniami dla owiec. W najstarszym domu w skansenie mieści się dzisiaj mały sklepik z pamiątkami.

Miejsce jest naprawdę malownicze do tego stopnia, że słowaccy filmowcy często wpadają tu z kamerami. Nakręcono tu mnóstwo filmów i seriali. Skansen organizuje ciekawe wydarzenia, jak np. Kuchnia Naszych Matek, który przybliża tradycyjną kuchnię kraju, oraz zawody w koszeniu i wycinaniu trawy.

Podróże od neandertalczyków do astronautów oraz przez ludzką głowę

Kilkanaście km dalej w Krásnie nad Kysucou warto odwiedzić tamtejsze Muzeum Etnograficzne. Szczególnie najmłodsi turyści będą zachwyceni, bo zobaczą tu replika mamuta w naturalnej wielkości. Ale muzeum to niejako dopełnienie informacji, które turyści zdobyli w skasenie. Ale to nie tylko rzemiosła naszych babć i dziadków, fauna i flora terenów regionu Małej Fatry. Świetnym pomysłem było zorganizowanie tu wystawy Ekspozycja Kysucka Odyseja, która przedstawia historię miejscowości od najstarszych łowców mamutów przez wiek Juraja Turzy do stulecia lotów kosmicznych.

Inna niezwykłą wystawa stała to „Podróż przez ludzką głowę”. Jest przeznaczona szczególnie dla dzieci, które dowiedzą się jak głowa została przedstawiona przez różnych artystów, jak powstaje w niej pomysł, ile waży mózg i jakie różne nazwy ma głowa. Nauczą się, do czego służą narządy zmysłów, czy można bez nich żyć, czy można je zastąpić. Mogą bawić się w detektywa, składać w całość tożsamość tropionej osoby i w ten sposób odkrywać, że na świecie nie ma dwóch identycznych osób.

Zjawiskowy zegar astronomiczny

Do wszystkich tych atrakcji można dotrzeć rowerem, wytyczono tu sporo tras zahaczających o najciekawsze miejsca. Ale czy to rowerem, czy w inny sposób, grzechem byłoby nie dotrzeć do astronomicznego zegara w Starej Bystricy. Słowacki Orloj jest jedną z największych atrakcji Słowacji, pokazywanych w niemal wszystkich filmach promocyjnych. To największa drewniana rzeźba w kraju, a jego kształt przedstawia siedzącą Madonnę – patronkę Słowacji, Matkę Boską Siedmiu Boleści.

A powstał właściwie przypadkiem. Podczas remontu miejscowego domu kultury w 2004 roku władze wsi wpadły na pomysł, by stworzyć na jednej z fasad zegar astronomiczny, Słowacki Orloj.    Tak nazywane są na Słowacji zegary astronomiczne z figurkami przesuwającymi się w okienku o okrągłych godzinach, w trakcie bicia zegara.

Zegar astronomiczny pokazuje dokładną godzinę w Starej Bystricy. Okrągłe otwory wokół niego wypełniono onyksem. W zagłębieniach umieszczono odlane w brązie popiersia ludzi szczególnie zasłużonych dla Słowacji. O pełnych godzinach, w takt dźwięku zegarowych dzwonów, w okienku nad zegarem przesuwają się postacie 7 świętych, związanych z tym krajem.